Êşa pişta jêrîn

Êşa jêrîn belkî hema hema ji her kesê nûjen re nas e. Karûbar dikare ji hêla sedemên cûrbecûr ve were bandor kirin. Di nav wan de êşa piştê, sciatica, osteochondrosis û guhertinên din ên patholojîk ên di stûyê lumbosacral de hene. Pêdivî ye ku hûn ji vê yekê bêhiş nebin, ji ber ku êşa piştê ne tenê dikare bigihîje hêzek bêhempa, jiyana mirovek bêtehmûl dike, lê di heman demê de dibe ku bibe nîşanek nexweşiyên herî xeternak.

Êşa binê piştê dikare cûrbecûr be: akût an gêj, êş an şewitîn, herêmî (li cîhek xuya dike) an li tevahiya piştê belav dibe. Hestên ne xweş jî bi awayên cûda xuya dibin: carinan ji nişka ve, ji nişka ve, û carinan hêdî hêdî, her roj zêde dibin.

Bersiva êşê û şiyana tehemûlkirina wê bi gelek faktoran ve girêdayî ye: temen, taybetmendiyên derûnî, nîşanên pêvekirî, û faktorên din. Lê di her rewşê de, hûn nikarin nexweşiyê ji şansê xwe bihêlin. Dermankirina bi wext dê bibe alîkar ku ji encamên xeternak dûr bikevin.

Ji bo teşhîskirina sedema êşa piştê, pêdivî ye ku meriv stûyê û hin prosedurên din were vekolîn: Muayeneya rontgenê, wênekêşiya rezonansê ya hesabkirî an magnetîkî. Êrîşên êşê, lumbosakral, di jiyanê de, li dora 80% ji niştecîhên nûjen ên welatên Ewropî xuya dibin.

Êşa pişta akût an kronîk a li herêma lumbar encama cûrbecûr nexweşiyên neurolojîk, dejenerasyon-dîstrofîk ên jin û mêran e. Di hin rewşan de, êşa jêrîn encama nexweşiyên organên hundurîn, qelewbûn, stres, nexweşiyên derûnî ye.

Sendroma êşê - seretayî û duyemîn

Fêmkirina çima pişta jêrîn diêşe, divê em ji bîr nekin ku sedemên êşên weha bi dehan in, û kesek ne-profesyonel ê çu carî nikaribe çavkaniya rastîn a pirsgirêkan diyar bike. Bi gelemperî, dabeşkirina bijîjkî sendroma êşa seretayî û duyemîn ku dikare bandorê li herêma lumbar bike ji hev vediqetîne.

Sendroma êşa pişta seretayî wekî encama guheztinên masûlke-skeletal ên xwezaya morfofonksîyonel pêk tê. Ew ew e ku dibe sedema piraniya bûyerên êşa piştê li herêma lumbar. Sedema herî girîng guhertinên dejenerative-dystrophîk e ku di beşên cihêreng ên stûyê de çêdibin:

• osteochondrosis, ku birînek hestî û tevnên kartilage ye, ev nexweşî xwedan karakterek dîstrofîk e. Bi wê re, dîska intervertebral û vertebrayên cîran têne bandor kirin, spondylosis dest pê dike.
• spondyloarthrosis celebek osteoarthritisê ye, ku tê de nexweşî bandorê li movikên navvertebral dike, yên ku berpirsiyarê livîna stûyê, an movikên synovial in.

Sendroma êşa duyemîn sedemên êşê yên pir cihêreng hene:

• skolîoz, ku kurbûna stûnê ye, û hem jî hin nexweşiyên mezinbûnê yên din;
• iltîhabên cihêreng ên ku di xwezayê de ne enfeksiyonê ne. Ji bo nimûne, arthritis rheumatoid, sendroma Reiter, hwd. ;
• tîmorek ku li ser vertebrayan, di mêjûya pişta xwe de an di qada paşverû de ye, bêyî ku ew seretayî be an ji ber metastazan çêbibe;
• şikestina yek an jî çend vertebrayên piştê. Dibe ku ev yek ji sedemên herî giran ên êşa piştê ye;
• cûrbecûr nexweşiyên infeksiyonê yên ku dibin sedema zirarê li vertebrae û dîskên intervertebral (tuberkuloz, brucellosis, abscess epidural, hwd. );
• şert û mercên stroke ku tê de binpêkirinek ciddî ya dabînkirina xwînê ya mêjûya spî heye. Di vê rewşê de, dibe ku hestek jî hebe ku pişta jêrîn diêşîne;
• nexweşiyên pergala gastrointestinal. Mînakî, apandîsîta akût bi qursa atipîkî, astengkirina rovî;
• pir caran êşên piştê ji xwezayek xuyang in. Pirsgirêkek weha dikare bi hin nexweşiyên organên ku li devera pelvîk de cih digirin re çêbibe. Mînakî, kolika gurçikê, nexweşiyên venereal (gonorrhea, trichomoniasis, chlamydia, ureaplasmosis, andexitis - ev hemî nexweşî dibin sedema êşa piştê).

Êşa pişta akût û kronîk

Êşa li herêma lumbar jî di nav êşa akût û kronîk de tê dabeş kirin ku ji ber nexweşiyên cûrbecûr yên endikên nervê an jî stûna xwe bixwe çêdibe. Di heman demê de, bi vî rengî êşa jêrîn a jicîhûwarkirî jî pir caran tê dîtin: di vê rewşê de, wergerek hestên êşê ji organên hundurîn û strukturên laş ên kûrtir hene; bi gotineke din, ji nexweş re xuya dike ku pişta jêrîn diêşe, lê di rastiyê de beşek bi tevahî cûda ya laş bandor dibe.

Bi gelemperî, pişt li herêma lumbar diêşe, dema ku êş ji organên pelvîk, gurçik, pankreas, kolon, an tumorên ku li pişt peritoneumê ne li vê deverê tê pêşandan. Gelek nexweş nizanin dê çi bikin ger pişta wan diêşe. Lê pêşniyarek zelal heye ku bi rastî divê çi neyê kirin: xwe-dermankirinê. Sedemên êşê ew qas cihêreng in ku tenê pisporek pispor dikare tespîtek rast bike.

Sedemên gengaz ên êşa pişta akût ev in:

• Êş bi dirêjbûna akût a masûlkan re tê. Di vê rewşê de, sînyalên êşê di piştê de cih digirin, ew ji hêla masûlkeyên dirêj ên spasmodîk ve têne peyda kirin. Êş mêl nake ku ber bi qûna an jî lingê ve biçe. Tevgera mirovan bi sînor e.
• Yek ji sedemên herî gelemperî û giran ên êşa giran a piştê şikestinek stûnê ye (şikestinên vertebrae, di nav wan de yên pêçandî). Wekî qaîdeyek, ev bi ketinek neserkeftî, rijandina piştê û birînên din diqewime; lê di bûyera ku nexweşek bi osteoporoz, hîperparatîroîdîzm, sendroma Cushing, nexweşiya Paget were teşhîs kirin, di devera vertebral de tumorên pençeşêrê û metastazên wan hebin an jî birînên din ên pergala hestî, şikestinên vertebral dikarin bi rastî "ji şîn" çêbibin. , û tewra bêyî rastkirin ji hêla hestiyên nexweş ve di dema şikestinê de.
• Rewşek bi heman rengî ne xweş ku tê de pişta jêrîn bi tundî diêşe, jicîhûwarkirina dîskên intervertebral e ku li herêma vertebral pêk hatiye. Li gorî rêjeya birînên, dever têne veqetandin: LV-SII - pir caran; LIV-LV - di frekansa duyemîn de; LIII-LIV û jorîn bûyerên kêm kêm in.

Nîşanan êşa giran a pişta piştê, pozîsyona bi zorê, tevgera sînordar e. Tevlêbûna pêvajoya patholojîkî ya rahên nervê ji hêla jêrîn ve tê destnîşan kirin:

1. êşa radikuler, bi gelemperî yekalî;
2. nexweşiyên hestiyariyê (bêhişî, zêdebûn an kêmbûna asta hestiyariyê);
3. kêmbûn an windabûna refleksa Achilles (di rewşek zirarê de li ser kokên S an S2);
4. kêmbûna tundî an nebûna çîçeka çokê (zerara devera L3-L4 nîşan dide).

Meyla gelemperî ev e ku dîska navvertebral a pêşkeftî bandorê li ser koka jêrîn bike (mînak, nelihevkirina LIV-LV dibe sedema patholojiya root L5). Bi têkçûna cauda equina (dûvê hespê) re, fonksiyonên mîzdank û rektûmê xera dibin. Di heman demê de, rewşek wusa dikare bi pêvekek xurt a dîska spî re çêbibe.

Pişta bi sendroma rûkê re li herêma lumbar bi tundî diêşe: Di vê rewşê de, dîsk bêbandor dimîne, û êş di encama pêlêdana koka xwe de li derçûna kanala piştê xuya dike. Sendroma rûyê herî gelemperî ya celebek yekalî ya li qada root L5 tê dîtin; li ser bingeha zêdebûna rûçikên movika intervertebral (jor û jêrîn), û, di encamê de, tengbûna foramenê intervertebral derdikeve holê.

Di heman demê de, êşa giran a pişta piştê bi abscessek epidural re, nexweşiyek cidî ye ku hewceyê teşhîsa bilez û dermankirina bilez hewce dike. Pir caran, pêvajoya înflamatuar li herêma thoracîk ya spine pêşve diçe; êş bi taybetî bi bandorek mekanîkî ya li ser qada patholojiyê (zext, lêdan) xurt dibe.

Ger nîşanên pêvekirina mêjûya spî hebin, her tedbîrên bijîjkî yên pir bi bandor têne pêşniyar kirin, tevî emeliyatê. Sedemek din a ku pişta jêrîn diêşe dibe ku nexweşiyên movika hipê be - di serî de coxarthrosis. Di vê rewşê de, êş taybetmendî ye, ku li beşa jêrîn ya piştê, binî, û hem jî ji lingên ber çokan re radibe.

Nexweşiyên ku bi êşa pişta kronîk ve têne diyar kirin:

• Deforming spondylosis nexweşiyek e ku tê de guherînek dîstrofîk di vertebrayên lumbar de heye, kalcifîkirina cîhaza wan a ligamentous û mezinbûna hestî bêtir heye; derketinên hestî li ser kokan zextê dikin û kanala piştê teng dikin. Di rewşê de dema ku êşa êşa di binê piştê de bi qelsiya lingan, bêhêzbûn û nîşanên din ên neurolojîkî re têkildar be, pêdivî ye ku îhtîmala sendroma qulpkirina navberê, ya ku dibe sedema tengbûna kanala spinal, were hesibandin. Muayeneyek pêdivî ye, ku encamên wê teşhîsa dawîn destnîşan dike.
• Ankylosing spondylarthrosis (an jî nexweşiya Bechterew). Di qonaxek destpêkê de, ew bi tevgeriya bisînor, nemaze di sibehê de, bi kêmkirina tevgerên sîngê di dema nefesê de tê diyar kirin. Di binê piştê de êşên kişandinê hene; hê bêtir çêdibe û kurbûna stûyê li herêma sîngê pêşve diçe. Muayeneyek rontgenê anomaliyên movikên sacroiliac rast dike: hilweşîn, guheztina strukturê, stûna "bamboo". Muayeneyek bêkêmasî û dîtina sedema ku pişta jêrîn diêşe pêwîst e, ji ber ku nîşanên heman rengî û tevgera tixûbdar a stûna jêrîn jî dikare bibe sedema nexweşiyên din - sendroma Reiter, gewrîta psoriatîk, kolîtîya kronîk.
• Nexweşiyên onkolojîk (tumor, metastaz), nexweşiyên metabolîk (tevî NBO). Pêdivî ye ku sedemên weha yên êşa piştê werin derxistin: kansera metastatîk a pişikê, pêsîrê, prostat û rijên tîrîdê, gurçikan, rêça gastrointestinal; lymphoma; myeloma piralî (multiple myeloma). Ji hêla rêbazê muayeneya X-ray û mîelografiyê ve îstîsnayek tê çêkirin.
• Osteomyelitis di heman demê de dibe sedema êşa dirêj û bi êş di binê piştê de. Ger gumana vê nexweşiyê hebe, rontgenek tevna hestî tê kirin, ceribandinek çerm bi tuberkulîn û destnîşankirina ESR tê kirin da ku hebûna / nebûna bakteriya tuberkulozê an bakteriya piyojenîk (piyojenîk) di laş de, bi gelemperî staphylococci - were destnîşankirin - sedemên sedema osteomyelitis.
• Tîmorên stûyê spinal (tumorên intradural) yên cûrbecûr. Nexweşiyên wekî lipoma, neurofibroma, meningioma dikarin êşa piştê ya domdar provoke bikin, di destpêkê de bêyî nîşanên neurolojîkî yên pê re.

Sedemên êşa pişta xwezaya navber. Gelek nexweşiyên organên hundurîn di binê piştê de êşa periyodîk, tûj an kişandinê provoke dikin. Di heman demê de, nexweş di qada piştê de hestek hişkbûnê tune, cîhek zelal a êşê tune ye, û êş bi tevgera herî zêde ya gengaz re zêde nabe. Ji bo pirsa ku hûn çi bikin ger pişta jêrîn ne bi domdarî diêşe, lê dem bi dem, bersiv hêsan e: Li bendê nemînin ku "wek ku divê" diêşe, lê bi bijîşk re şêwir bikin.

Bandorek zelal a patholojiya yek an organek din li ser beşek diyar a spî heye. Ji ber vê yekê, ji organên pelvîk, êş ber bi sacrum ve diherike, di nexweşiyên organên ku di beşa jêrîn ya valahiya zikê de ne, ew ber bi pişta jêrîn (beşên L3-L5), û di beşa jorîn de - ber bi beşan ve diherike. ji beşa jorîn ya qada lumbar an jî beşa jêrîn ya qada sîngê.

Nexweşî - sedemên êşa pişta jêrîn, û qada belavkirina êşê:

• Ger organên pelvîk bandor bibin, bi endometriosis, ovarian an kansera uterus re, pişta jêrîn diêşîne. Di mêran de, êşek wusa navber dikare ji ber prostatitis kronîk an pêşkeftina kansera prostatê bibe sedema.
• Cûrbecûr nexweşiyên gurçikê êşê li hevbendên rivî û stûyê derdixin.
• Tûmorên mîde, duodenum, ulsera peptîk, tumorên pankreasê (nemaze heke nexweşî ji peritoneumê zêdetir belav bibe) - êş li herêma beşên spinal T10-L2 belav dibe;
• Bi kolîta ulcerative, diverticulitis, an tîmorên kolonê re, pişta jêrîn diêşîne;
• Ger pişta li herêmên sîng / lumbar diêşe, divê veqetandina aortê (aneurîzma veqetandî) were derxistin.

Teşhîs ji bo êşa pişta nizm

Ji bo êşa pişta jêrîn û lumbagoyê, tê pêşniyar kirin ku hûn kompîturek (rewşa tevnên hestiyê stûnê destnîşan dike) û rezonansa magnetîkî (dihêle ku hûn rewşa tevnên nerm binirxînin) tomografî û vekolînek ultrasound ya organên hundurîn bikin. .

Rêbazek teşhîsê radyografî ye, ku nisbeten erzan e û dikare di tesbîtkirina cûrbecûr nexweşiyan de bikêr be, ji şikestinên hestî bigire heya kevirên gurçikê. Gelek guheztinên hatine tespît kirin tenê teşhîsa rast pêşniyar dikin, û dibe ku lêkolînên din hewce bibin ku wê piştrast bikin. Wekî din, hin guhertinên radyolojîkî dibe ku encamên hevgirtî bin ku ne sedema êşê ne.

Hemî bi muayeneyek neurolojîk û ortopedîkî ji hêla doktor ve dest pê dike. Di vê muayeneyê de, rewşa neurolojîkî ya nexweş tê nirxandin, û her weha binpêkirinên gengaz ên di biomekanîka stûnê de bi nirxandinek mecbûrî ya rewşa masûlkeyên pişt û herêma gluteal têne nas kirin. Jixwe di vê qonaxa lêkolînê de, nexweşek bi osteochondrosis stûn û êşa pişt û piştê dikare were teşhîs kirin û dermankirin.

Carinan, li gorî encamên muayeneyek ji hêla ortopedîstek nexweşek bi nîşanek êşê li hember paşnavê osteochondrosis ya stûnê, dibe ku prosedurên din ên tespîtkirinê yên jêrîn bêne destnîşan kirin:

• radyografiya stûyê lumbosacral bi testên fonksiyonel;
• CT skaniya stûna lumbosacral;
• MRI ya spina lumbosacral.

Navenda dîska intervertebral ji hêla nucleus pulposus ya gelatinous ve tê dagir kirin. Ew ji hêla annulus fibrosus ve hatî dorpêç kirin û piştgirî kirin, ku ji kartilage û tevna girêdanê pêk tê. Hûn dikarin li ser vê yekê di gotara li ser anatomiya stûn û mêjûya mirovî de bêtir bixwînin.

Stûriya dîskan kêm dibe, laşên vertebral nêzîkî hev dibin, foramina navvertebral kêm dike û rîs û damarên di wan de ne (osteochondrosis) dixe xeterê.

Derketina dîskan (derketina dîska intervertebral) bi ketina wan a din re di nav lûmena kanala piştê de (dîska herniyayî) pirî caran dibe sedema pêçandina rehên nervê, dibe sedema êşa li kêleka nerva pêçandî (êşa ku ber bi lingê ve diherike, mil, pişta serî, stû, qadên navberî yên li gorî asta zexta nervê ve girêdayî ye) bi qelsbûna hêza masûlkeyê li deverên hundurîniya wan û binpêkirina hestiyariyê.

Bi gelemperî, derçûnek an herniya dîska intervertebral bi êşa masûlkeyê re li ser riya nervê (bi dest an lingê) re tê. Di vê rewşê de, yek an yekser (kêm caran) du nerv têne pê kirin.

Digel tansiyona nervê, dibe ku aramiya beşa spinal jî were xera kirin. Bi bêîstîqrariya spinal re, vertebrae ber bi pêş (anterolisthesis) an paşde (retrolisthesis) diçin. Ji bo zelalkirina teşhîsê, dibe ku rontgenek stûna lumbosacral bi ceribandinên fonksiyonel hewce bike.

Bi gelemperî, girêkên nervê yên ku ji ber cîhê xweya anatomîkî nerva sciatîkê çêdikin, ji pêçandina hernia an pêşkeftina dîska intervertebral dikişînin. Nerva sciatic ji fîberên L5, S1, S2, S3 - rehên spinal pêk tê.

Balkêşiya iltîhaba kronîk a di lumena kanala piştê de dikare bibe sedema çêbûna wê teng (stenoza kanala spî) û pêçandina demaran û mêjûya spî ku di nav wê re derbas dibin. Ji ber vê yekê di rewşa stenozê ya kanala spinal de, her gav hewce ye ku qursek bêkêmasî ya dermankirinê bi karanîna arsenalek rêbazên cûda yên dermankirinê, û di rewşek bêbandor de, dermankirina cerahî were meşandin.

Divê ez bi kîjan doktorî re têkilî bikim?

Digel êşa stûyê, berî her tiştî, divê hûn li klînîka navçeyê bi neurologek re têkilî daynin, heke rewşa nexweş aram be, an gazî ambulansê bikin. Êşa binê piştê dikare yek ji nîşaneyên pirsgirêkên jinekolojîk, urolojîk, cerahî, gastroenterolojîk be.

Êşa jêrîn bi enfeksiyonên cûrbecûr, birînên lingan re tê hev kirin. Êşa di binê piştê de bi nexweşiyên dil û pişikê nayê derxistin. Ev ji hêla lêkolînek kûr ve tête saz kirin. Piştî ku nexweş tê teşhîs kirin, bi gelemperî dermanên ku êşa piştê kêm dikin, gera xwînê normal dikin û ji nûvekirina tevna nervê re dibin alîkar. Ev dikarin heb, gêl, melhem an derzî bin ku iltîhaba û spazmayê radikin.

Dema teşhîskirina dîska hernî, ku tevliheviyek osteochondrosis e, bi gelemperî destwerdana neştergerî hewce dike. Herniya ku rîha nervê pê dike tê rakirin, ew ji nû ve tê sererast kirin û êş bi demê re derbas dibe.

Baştir e ku hûn masûlkeyên stûyê û paravertebral rehet bikin ger hûn li ser doşekek hişk bi balîfek piçûk di bin çokên xwe de razin. Di heman demê de, razana nivînê divê pir dirêj nekeve, ji ber ku ev yek bi qelsbûna masûlkeyên paravertebral ve girêdayî ye, ku dê tenê pirsgirêkê girantir bike. Tewra bi êşa giran re, divê hûn hewl bidin ku bi kêmanî çalakiya laşî ya qels biparêzin.

Meriv çawa êşa piştê kêm dike

Bûyera nîşanek êşê bi gelemperî ji ber spazma masûlkeyê ye, ku dikare bi alîkariya amûrên taybetî - relaksên masûlkan were rakirin. Dermanên weha bi çalak di dermankirina nexweşiyên stûyê de têne bikar anîn.

Ji ber vê yekê, digel êşek bihêz, neçaverêkirî ya di binê piştê de, tê pêşniyar kirin ku meriv tabletek relakskerê masûlkeyê bavêje, piştê bi jelek anestezîkî ya germkirinê veşêre. Dema ku fonan bikar tînin, divê hûn bi hişkî rêwerzên wê bişopînin.

Di rewşên ku nîşanek ne xweş ji ber hebûna nexweşiyên înflamatuar ên organên hundurîn e, tê pêşniyar kirin ku têkiliya bi bijîşkek dereng nekeve, heke di demek taybetî de ne gengaz be ku hûn biçin serdana pisporek, û êş pir zêde be, hûn dikarin Pentalgin an No-shpu bigirin. Pêdivî ye ku cîhê êş bi pêlekek germkirinê neyê germ kirin, ji ber ku germ dibe alîkar ku pêvajoya înflamatuar belav bibe, û, bi encamê, xurtkirina nîşanên pê re.

Ji bo êşa piştê melhem

Amadekariyên di forma rûnê de bi gelemperî di dermankirina nexweşiyên stûna jêrîn de têne bikar anîn. Van dermanan dermanên ku xwedan bandorek antî-înflamatuar, analjezîkî ya sivik û antîpîretîk in hene.

Kursa dermankirinê li gorî giraniya nîşaneya êşê tê destnîşan kirin. Rûnê ji bo êşa piştê wekî dermankirina sereke an alîkar tê bikar anîn. Digel nîşanên eşkere yên osteochondrosis, rijandina pişta jêrîn bi rûnên li ser bingeha Ketoprofen, maddeyek ku xwedî bandorek analjîkî ya hêzdar e, tê destnîşan kirin.

Pîvana sereke ya amadekariyên herêmî ji ber bandora wan ne li ser tevahiya laş bi tevahî, lê li deverek taybetî ye ku hewceyê dermankirinê ye. Dermanên êşkêş û melhemên dijî-înflamatuar li gorî dermanên mîna di forma tabletan de kêmtir berevajî û bandorên alîgir hene.

Exercises ji bo êşa piştê

Gymnastics wekî rêbazek zêde ya dermankirina nexweşiyên stûna jêrîn tê hesibandin. Tevgerên ku ji nexweşan re têne xuyang kirin pir hêsan in û bi barek taybetî ya laş re ne. Mînakî, daliqandina asayî ya li ser xaçerêya barika horizontî bandorek bikêr li ser rewşa stûyê dike, dibe alîkar ku masûlkeyên rihet bikin û lumbago ji holê rakin - êşa ku ji ber çikandina rehên wê yên nervê çêdibe. Tevgerên dermankirinê yên ji bo nexweşiyên piştê, bi êşa di beşa wê ya jêrîn de, tevdigerin:

• bilindkirina lingan (da ku çok bi çengê xwe bigire);
• "bicycle", li ser pişta we tê kirin;
• li ser çokên xwe dimeşe.

Her roj tê pêşniyar kirin ku temrînan ji 10-15 hûrdeman zêdetir nekin, bi êşa diyarkirî - redkirina pêkanîna wan.